TGT lược dịch
TGT — Thứ tư 15/2/2006, Công ty Google đã ra điều trần trước Hạ viện Hoa Kỳ về sản phẩm mới nhất tại thị trường Trung Quốc (TQ). Google.cn là “Google có đầu lọc” để đáp ứng yêu cầu kiểm duyệt thông tin và giới hạn quyền tự do ngôn luận của nhà nước CHND Trung Hoa.
Một điểm đáng chú ý, hai ngày sau buổi điều trần, 17/2/2006, ban quản lý Google đã phản đối chính phủ Bush, bất hợp tác, không chấp hành lệnh từ bộ Tư Pháp — không nộp một số lớn thông tin và cơ sở dữ liệu trong 2 tháng, về người truy cập Internet, như chính phủ đòi hỏi. Lý do: đưa thông tin riêng của người dùng trên Internet và tiết lộ bí mật thương nghiệp không phải là những điều Google có thể chấp nhận. Phản ứng này được mọi nhiều người hoan nghênh, coi Google là công ty có đạo đức, tôn trọng quyền tự do thông tin, là anh hùng của quần chúng, biết bảo vệ thông tin riêng và kín của người sử dụng Google trên Internet.
Cũng chính Google ấy, hai ngày trước — để cạnh tranh với những đối thủ quốc tế như Microsoft MSN, Yahoo, đã có mặt ở TQ từ trước và cả Baidu, một sản phẩm nội địa, động cơ truy cập thông tin của TQ — đã tung “Google có đầu lọc” vào thị trường ở đây. Google.cn tự kiểm duyệt trước khi chuyển kết quả truy cập đến người sử dụng Internet, thỏa mãn đòi hỏi của TQ để được phép kinh doanh. Dù những năm gần đây số người dùng Internet và các phương viễn thông khác đang tăng rất nhanh và trở thành phổ quát, với đội ngũ công an mạng hùng hậu, TQ vẫn kiểm soát mạng Internet thật gắt gao: thí dụ, một vài nhóm chữ bị cấm chỉ ở Internet như Taiwan độc lập, Thảm sát Thiên An Môn chắc chắn sẽ không có kết quả truy cập như ý muốn và khoảng 60% các trang web nổi tiếng nhất ở Tây Tạng (Tibet) đều bị chận đường, không vào được TQ.Thế giới tự do chưa quên nhà báo Shi Tao của Đương Đại Thương Báo ở Hunan (Contemporary Business News), bị bắt ngày 24 tháng 11, 2004 tại Taiyuan vì gởi email có nội dung mà nhà nước TQ quy chụp là gởi thông tin “tối mật” của quốc giPublish Posta ra ngoài. Từ năm 2002, Yahoo, với phiên bản Hoa ngữ, đã ký vào bản “Tự nguyện giữ kỷ luật trong công nghiệp Internet tại TQ”, chấp thuận tuân thủ luật kiểm duyệt của nhà nước tại đây. Shi Tao bị bắt vì Yahoo! Holdings ở Hong Kong đã hợp tác và cung cấp thông tin riêng/kín của Shi Tao cho chính quyền TQ.
Shi Tao
Bản án mười năm tù, hết hạn ngày 23/11/2014, của nhà báo Shi Tao, là một nhắc nhớ cho cộng đồng thế giới biết ở thế kỷ 21 văn minh hôm nay, những chính quyền độc đảng toàn trị như TQ hay Việt Nam vẫn ngang ngược bịt miệng, bỏ tù công dân chỉ vì họ sử dụng quyền tự do ngôn luận, quyền tự do thông tin và được thông tin. TQ có Shi Tao bị tù vì gởi “bí mật” quốc gia, Việt Nam vẫn còn hai bản án “gián điệp” nhà nước CHXHCN đã vu cáo và quy chụp cho Phạm Hồng Sơn và Nguyễn Vũ Bình.
Phạm Hồng Sơn
Ai quên được những bản án thiếu văn minh như thế?Không ai quên được những người yêu dân chủ đó đã bị cướp mất quyền tự do ngôn luận, họ vẫn ở trong tù. Nhưng Phạm Hồng Sơn, Nguyễn Vũ Bình rồi sẽ hiên ngang bước ra khỏi nhà tù nhỏ cũng như nền dân chủ thực sự sẽ đến với Việt Nam. Xu hướng thời đại đó sẽ đến với đất nước và người Việt Nam, có lẽ sớm hơn đảng cộng sản nghĩ, dù họ muốn hay không.
Nguyễn Vũ Bình
Google đang thỏa mãn yêu cầu của người dùng Internet, mở rộng đường truy cập thông tin toàn cầu, hay Google đang bán dân chủ lấy đô la, đổi tự do ngôn luận lấy thị phần tại TQ? Cùng lúc, Google mạnh dạn kháng lại trát lệnh từ bộ Tư Pháp Hoa Kỳ, quyết tâm bảo vê thông tin riêng của người sử dụng Internet. Google mâu thuẫn trong chính sách kinh doanh hay đang uyển chuyển theo tình hình địa phương? Ai có trách nhiệm bảo vệ các nhân quyền cơ bản trong một xã hội dân sự? Chính phủ hay công dân, hay tất cả mọi bộ phận của xã hội đều có chung trách nhiệm đó?
Theo bản điều trần, ban giám đốc công ty Google đã trăn trở một thời gian dài trước khi đi đến quyết định và phát minh ra Google có đầu lọc để đưa vào Trung Quốc và vẫn giữ châm ngôn “Không làm kẻ xấu”.
Ở cuối bản bài, Google đã gợi ý với quốc hội về vai trò và trách nhiệm chính phủ Hoa Kỳ trong công cuộc bảo vệ, phát triển giá trị của tự do tự do ngôn luận. Sau đây là toàn bài điều trần của Elliot Schrage, Phó Tổng Giám đốc Google tại Hạ viện Hoa Kỳ. Nội dung, Schrage trình bầy và biện dẫn chi tiết các lý do và phương án của công ty khi quyết định cạnh tranh tại TQ. Chính phủ Mỹ nên có quan điểm và hành động cụ thể về việc này thế nào? Mời bạn đọc xem qua và nhận định.
Điều trần của Công ty Google trước Hạ viện Hoa Kỳ — 15 tháng 2, 2006
Elliot Schrage
 |
| Elliot Schrage — Ảnh Google Inc. |
Hôm nay tôi đến đây để trả lời tất cả những câu hỏi quý vị có thể có về vấn đề chúng tôi đang làm thế nào trong cố gắng kinh doanh tại Trung Quốc. Tôi, và các đồng nghiệp của tôi cũng thế, không chờ đợi tất cả mọi người sẽ đồng ý với quyết định của của chúng tôi về việc khai trương một dịch vụ mới ngay trong một thị trường thử thách, phức tạp, và nhiều hứa hẹn (như TQ). Mong rằng điều trần của chúng tôi sẽ giúp giải thích với quý vị làm thế nào chúng tôi đã đi đến quyết định này, những kết quả nào chúng tôi muốn gặt hái là gì, và làm thế nào để chúng tôi đạt được mục tiêu đã định.
Mở đầu
Ngay đây, tôi muốn khẳng định một điều mà tôi tin rằng rất rõ ràng: Định được hướng để ứng xử thế nào với TQ đã là một thử thách rất khó cho Google. Điều kiện để làm ăn ở TQ gồm có việc tự kiểm duyệt — đi ngược lại giá trị và cam kết căn bản của công ty Google. Dù vậy, chúng tôi đã đưa vào thị trường TQ một sản phẩm mới — Google.cn hay Google cho TQ — tôn trọng những giới hạn về nội dung do nhà nước TQ áp đặt. Nhưng chúng tôi đi đến quyết định đó dựa trên đánh giá cho rằng Google.cn sẽ góp phần vào — dù không hoàn mỹ — sự phát triển đường truy cập thông tin tại TQ.
Từ ngày công ty thành lập vào năm 1999 đến cách đây vài tuần, Google vẫn phục vụ người dùng Internet tại TQ không khác gì những người khác ở khắp thế giới. Dù không có nhân viên làm việc tại TQ, nhờ tính toàn cầu của Internet, chúng tôi vẫn có thể cung ứng dịch vụ của Google.com bằng tiếng Hoa; người dùng Internet tại TQ đã dễ dàng truy cập và sử dụng sản phẩm này. Đến năm 2002, chúng tôi biết, thỉnh thoảng người dùng trong TQ không thể dùng được Google. Đến mùa thu 2002, một buổi sáng, thức dậy chúng nhận được điện thư báo người sử dụng Internet hoàn toàn không thể truy cập được Google tại TQ. Ở thời điểm đó chúng tôi đối đầu với hai chọn lựa: một là cương quyết bảo vệ cam kết của chúng tôi với quyền tự do ngôn luận (phải chấp nhận rủi ro là chúng tôi sẽ có thể bị cắt rời với người dùng Internet tại thị trường TQ trong thời gian dài), hai là chấp nhận thoả hiệp với luật lệ TQ. Chúng tôi đã giữ vững lập trường, hai tuần sau dịch vụ Google.com hoạt động trở lại bình thường.
 |
| Đối thủ Internet tại TQ |
Cách đây hơn 1 năm, chúng tôi quyết định nghiên cứu lại thị trường TQ, thẩm định và xem lại cách giải quyết của mình có phải là chiến lược tốt nhất không. Chúng tôi đã bỏ khá nhiều thời gian trao đổi với các chuyên gia Internet TQ, những học giả, giới trí thức trong và ngoài TQ, những tên tuổi TQ quen thuộc, những nhóm và người vận động nhân quyền, viên chức chánh phủ, cách lãnh đạo trong giới doanh nhân, và cả với nhân viên người TQ của Google. Qua những tham khảo, trao đổi đó chúng tôi đi đến kết luận, có lẽ Google đã chọn sai hướng. Kết quả truy cập của Google bị lọc mất; dịch vụ của Google bị hạ cấp, giảm tốc; người dùng Internet tại TQ bỏ sang với các động cơ truy cập thông tin tại nội địa TQ; và hệ quả sau cùng là ngưòi dùng Internet tại TQ có ít đường truy cập thông tin hơn trước.
Tôi xin phép đi sâu vào chi tiết những phân tích của Google cho thị trường TQ. Mục đích của Google là làm cho mọi người ở kháp nơi, bất cứ lúc nào cũng có thể tra cứu, truy cập được kho thông tin thế giới. Muc đích chính yếu đó chia thành hai cam kết chính:
(a) Một là cam kết thương mại của chúng tôi nhằm thỏa mãn yêu cầu của người dùng, và làm như thế chúng tôi gầy dựng một công ty hàng đầu trong ngành công nghiệp cạnh tranh này; và
(b) Hai là đường lối kiên định của chúng tôi: mở rộng đường truy cập thông tin cho bất cứ ai muốn và như thế sẽ làm thế giới trở nên tốt hơn, được thông tin hơn, và tự do hơn.
Một số giới hạn do chính quyền áp đặt đã phần nào làm mục đích chính của chúng tôi khó đạt được, và đây là vấn nạn chúng tôi đang đối phó tại TQ. Trong trường hợp như thế, chúng tôi phải đặt thêm cam kết thứ ba vào bàn cân, đó là:
(c) Ứng xử kịp thời trước tình thế địa phương.
Vì thế với những phân tích tổng thể vừa nêu, chúng tôi quyết định thử nghiệm một lối đi khác dựa trên tính toán rất thực dụng — chúng tôi có thể cung ứng nhiều đường truy cập thông tin cho nhiều người dân TQ hơn, một cách đáng tin cậy hơn bằng cách cung ứng một dịch vụ mới, Google.cn, như thế dù buộc phải tự kiểm duyệt, Google vẫn đem đến nhiều thuận lợi đáng kể hơn cho người sử dụng Internet. Hơn hết, dịch vụ này sẽ nhanh hơn, đáng tin cậy hơn và cho nhiều kết quả tốt hơn cho mọi truy cập, tra cứu trừ một số ít chủ đề chính trị nhạy cảm. Chúng tôi cũng khai triển một số đặc thù cho dịch vụ Google tại TQ, bao gồm:
• Báo cho người dùng Google — Chúng tôi sẽ cho người dùng biết mỗi khi một phần kết quả truy cập bị lọc mất.
• Bảo vệ bí mật của người dùng Google — Chúng tôi sẽ không giữ bất cứ một dịch vụ nào, như điện thư, có thông tin cá nhân và thông tin kín, trên lãnh thổ TQ. Điều này có nghĩa là chúng tôi sẽ không quản lý Gmail, hay Blogger, công cụ điện thư và blogging của chúng tôi, taị TQ.
• Tiếp tục cung ứng dịch vụ Google.com — chúng tôi không chấm dứt hoạt động của sản phẩm Google.com Hoa ngữ.
Rất nhiều người, nếu không phải là đa số quý vị ở đây, biết một trong những điều tâm niệm của Google là “Không làm kẻ xấu.” Một số người chỉ trích chúng tôi — và ngay cả một số thân hữu — cho rằng cụm từ đó quá cao ngạo, hay ngây thơ hoặc cả hai. Không phải như vậy. Đó chính thực là lời cảnh cáo để chúng tôi nghiền ngẫm suy xét hệ quả đạo đức và luân thường trong mọi quyết định kinh doanh.
 |
| Google có đầu lọc — Google.cn |
Thẳng thắn mà nói, đây không phải là những vấn đề dễ dàng, đen ra đen trắng ra trắng. Như Sergey Brin, người đồng sáng lập Google, đã nói, chúng tôi hiểu và trân trọng góc nhìn của những người không đồng ý với quyết định của chúng tôi; thực vậy, chúng tôi công nhận quan điểm đối lập là một lập trường hợp lý. Tuy nhiên, trong trường hợp chỉ có những giải pháp bất toàn mỹ, chúng tôi tin rằng mình đã có chọn lựa hợp lý. Đó là một lựa chọn đã đưa đến rất nhiều quan tâm lớn — hơn xa hẳn khi chúng tôi quyết định không vượt lằn ranh tự kiểm duyệt. Chúng tôi mong rằng những đối thoại tiếp theo sẽ dẫn đến những hợp tác xây dựng giữa giới doanh thương và chính phủ để cùng đẩy mục đích chung là mở rộng con đường truy cập thông tin cho toàn thế giới.
Chúng tôi nghĩ mình đã có quyết định hợp lý, dù không chắc đây là chọn lựa tốt nhất. Với thông báo về việc phát hành Googgle.cn, chúng tôi mong rằng sẽ phục vụ người sử dụng Internet tại TQ tốt hơn. Chúng tôi cũng mong sẽ có thêm những dịch vụ khác, nếu hoàn cảnh và điều kiện cho phép. Chúng tôi cũng hiểu rằng việc này, vì nhiều lý do khác nhau, có khả năng sẽ không tiến hành trôi chảy. Nhìn tới trước, chúng tôi cẩn thận theo dõi tình hình tại TQ, kể cả luật lệ mới và những giới hạn khác của chính quyền đối với dịch vụ Google.
Nếu xác định được rằng không thể đạt được mục đích dẫn trên, chúng tôi sẽ không ngần ngại xét lại hướng đi của mình với TQ.
Trong phần còn lại của bản điều trần theo sau, tôi trình bày thẳng thắng tình hình tại TQ, dưới góc nhìn của Google, những tranh luận về các lựa chọn, thực chất của quyết định tại sao Google vào TQ như thế, những lý lẽ biện minh cho lựa chọn này, và một số gợi ý để các tác động của công nghệ thông tin và chính phủ có thể góp phần vào việch khuếch trương đường truy cập thông tin ở mọi hang cùng ngõ tận trên toàn thế giới.
Cái nhìn tổng thể: Internet đang chuyển hóa TQ
 |
| Sinh viên Tây Tạng (Tibet) phản đối, CA, USA, 1/2006 — Ảnh: Reuteurs, Kimberly White |
Nhìn một cách rộng rãi, công nghệ thông tin và viễn thông — kể cả mạng Internet, điện thư, bút đàm (instant messaging), trang blog (web logs), bảng thông tin (bulletin boards), truyền thông qua dụng cụ điện toán cá nhân (podcast), giao lưu giữa người dùng Internet (peer-to-peer application), điện thọai di động, lời nhắn ngắn (SMS text message), và nhiều dịch vụ khác — đã cho dân TQ nhiều phương tiện để đọc, thảo luận, phát hành, truyền thông về nhiều chủ đề, sự kiện, và vấn đề hơn trước rất nhiều.
Hiện nay có hơn 105 triệu người dùng Internet tại TQ. (1) Hơn một nửa số này dùng băng tần rộng nối mạng — tăng gần 41% so với năm 2003. (2) Tuy thế, hiện nay độ triển khai Internet tại TQ vẫn ở thời sơ khởi, mới đến với khoảng 8% dân số. (3) Đã có 80% dân TQ dưới 24 tuổi dùng Internet. (4) Đến 2010, TQ sẽ có khoảng 250 triệu người dùng Internet. (5) Hiện nay đã có 350 triệu điện thoại di động. (6)
Một nghiên cứu, được nhiều trân trọng, mới đây của Viện Khoa học Xã hội TQ (CASS) ghi lại một số kết quả đáng chú ý, và có thể gây ngạc nhiên, về quan điểm của người dùng Internet tại TQ: (7)
• Đa số người dùng Internet đều cho rằng Internet đang thay đổi nền chính trị TQ. Người dùng Internet thường cho rằng Internet sẽ làm chính trị trong sáng hơn, phát triển tranh luận: 63% cho rằng người dân sẽ hiểu nhiều hơn về chính trị khi nối mạng, 54% người dùng Internet tin rằng mạng toàn cầu cho họ nhiều cơ hội hơn để chỉ trích chính quyền, và 45% tin rằng Internet đã tạo nhiều cơ hội để bày tỏ quan điểm chính trị của mình.
• Đa số người dân TQ tin rằng một số nội dung Internet, như thông tin dâm ô và bạo động, cần được kiểm soát. Tuy nhiên, chỉ có 7,6% tin rằng phải kiểm soát nội dung các thông tin mang tính chính trị.
• Tỉ số 10:1 tin rằng Internet sẽ làm thế giới trở nên tốt hơn thay vì xấu đi.
Dựa trên những kết quả đó, cuộc thăm dò ý kiến về Internet của CASS đã đi đến kết luận, “Tác động chính trị của Internet tại TQ đáng kể hơn ở những quốc gia khác. Tác động đó không những chỉ có ở quan hệ giữa chính quyền và người dân mà còn nổi bật trong nhóm người có cùng mục đính chính trị. Như thế, chúng ta có thể dự đoán khi Internet trở nên phổ quát hơn tại TQ thì tác động của nó vào đời sống chính trị ỏ đây sẽ mạnh hơn.” (8)
Vấn nạn: Đường truy cập thông tin bằng Google quá chậm và không tin cậy được.
Từ năm 2000, Google đã cung ứng cho người dùng một bản Google Hoa ngữ, dễ dùng, tiện dụng và hữu ích cho người sử dụng tiếng TQ cũng như khách dùng Anh ngữ khắp thế giới. Tuy thế, ngay trong nội địa TQ, Google.com đã gặp trở ngại lớn: chậm và không tin cậy được. Trên thực tế, người dùng Google ở TQ phải phấn đấu để dùng một dịch vụ (Google) gần như không hiện hữu. Theo thống kê của chúng tôi, Google bị vô hiệu hoá khoảng 10% (1:10 lần truy cập Google sẽ không có kết quả). Khi người dùng Internet ở TQ có thể vào Google thì tốc độ truy cập quá chậm (đến độ không tưởng tượng được, thua cả các sản phẩm cạnh tranh của TQ), và cho kết quả vô dụng vì khi bấm để truy cập thông tin tìm được thì duyệt trình trên máy bị ngưng lại. Kết quả sau cùng, Google gây ấn tượng xấu, kinh nghiệm không tốt với người dùng Internet.
Nguyên nhân của mực giảm tốc của Google đến độ không tin cậy được chính vì sự gạn lọc gắt gao do các nhà cung cấp dịch vụ Internet (có giấy phép) TQ thực hiện. Luật và chính sách của TQ về thông tin bất hợp pháp không chỉ áp dụng cho các nhà phát hành nội dung của thông tin trên mạng mà còn bó buộc tất cả các công ty cung cấp dịch vụ Internet tại đây. Tại TQ hiện có 9 cổng chuyển vận thông tin của công ty quốc tế (có giấy phép) đang hoạt động cùng với hàng trăm nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) khác nhỏ hơn. Mỗi ISP đều bị luật TQ ràng buộc phải tự gạn lọc thông tin đúng theo tiêu chuẩn và việc này có thể đưa đến kết quả bất nhất trên khắp mạng Intenet bất cứ lúc nào. Thí dụ, một vài dịch vụ của Google gần như luôn luôn không thể đến đến với người dùng Internet tại TQ như Tin Google, các trang lưu trữ, các trang blog. Những dịch vụ khác của Google như dịch vụ Tìm ảnh Google chỉ có thể truy cập được 50% thời gian. Còn Google.com, Froogle, và Bản đồ Google đều mất công hiệu khoảng 10%.
 |
| Bách Độ — Made in China |
Người dùng Internet muốn truy cập Google sẽ có kết quả bất nhất tùy lúc, tùy nơi truy cập trên mạng Internet trong TQ. Thí dụ, Google tại Bắc Kinh (Beijing) có tốc độ nhanh hơn ở Thượng Hải (Shanghai), và thường thì tại các thành phố lớn tốc độ truy cập Google tốt hơn Google ở quận lỵ, làng xã hay các thành phố nhỏ.
Dựa trên phân tích của chúng tôi qua các cơ sở và dữ liệu có sẵn, chúng tôi tin rằng việc gạn lọc thông tin Google tại các công ty ISP có cổng quốc tế gắt gao và làm Google bị trì trệ hẳn đi so với độ gạn lọc của các công ty ISP nhỏ địa phương. Vì hiện nay máy chủ của Google hoàn toàn ở ngoài lãnh địa TQ, tất cả mọi ngả giao thông, đến và đi khỏi Google, đều phải qua ít nhất 1 cổng ISP quốc tế tại TQ. Do đó, để giải đáp cho vấn nạn này, Google cần phải đặt máy chủ tại TQ.
Hoạt động cùng lúc không có mặt ở thị trường nội địa, khiến tốc độ trì trệ và kém tin tưởng được là yếu tố then chốt làm giảm thị phần của Google tại TQ. Theo ước định của các công ty độc lập, Baidu (động cơ truy cập thông tin của TQ) đã tăng từ 2,5% năm 2003 lên đến 46% thị phần truy cập năm 2005, cùng lúc Google giảm xuống dưới 30% thị phần. (9) Thống kê này còn tệ hại hơn nữa nếu chúng ta so sánh trong giới sinh viên dùng Internet. Họ dùng Baidu nhiều hơn Google. Có hệ quả hôm nay, một phần vì mức tiến bộ của dịch vụ Baidu cũng như cuộc vận động, quảng cáo rầm rộ (do tiền thu được từ ngày bán cổ phần, NASDAQ: BIDU, phát hành lần đầu, IPO, ở Hoa Kỳ), nhưng lý do chính vẫn là vì người dùng Internet tại TQ quá bực bội với tốc độ truy cập chậm và kém tin cậy của Google.
Lối đi cân nhắc của Google
Trước hội chứng truy cập chậm mãn tính đè bẹp Google tại TQ, ban quản lý Google, từ hơn 1 năm trước, đã quyết tâm nghiên cứu, tìm hiểu về TQ để tìm thêm dữ kiện để đánh giá những chọn lựa khả thi, tranh luận về những giá trị tương đối của mỗi lựa chọn và đi đến một quyết định trân trọng cả hai mặt giá trị doanh thương và đạo lý.
Trên bình diện thương mại, dĩ nhiên, chúng tôi muốn có mặt tại TQ. Đây là một thị trường khổng lồ, đang phát triển rất nhanh, và rất quan trọng. Và các đối thủ chính của Google đã có mặt ở đó. Thật là không khôn khéo nếu chúng tôi bảo là không màng đến việc này, dĩ nhiên, chúng tôi rất quan tâm. Chúng tôi kinh doanh có trách nhiệm với các cô đông, và chúng tôi muốn phát triển một doanh nghiệp giàu mạnh trong thị trường cạnh tranh trên toàn thế giới.
Cùng lúc, hành xử theo và tôn trọng các nguyên tắc đạo đức là một trong những giá trị cốt lõi của công ty, và là cũng một bộ phận không thể tách rời của nếp văn hoá kinh doanh của chúng tôi. Sự chậm trễ và thiếu tin cậy của Google đồng nghĩa với việc chúng tôi thất bại trong mục tiêu làm đường truy cập thông tin đến với và hữu ích cho người dân dùng Internet tại TQ. Chỉ còn cách có mặt tại thị trường và ngay trên hiện trường TQ mới có thể cho phép Google gỉai quyết hầu hết, nếu không phải tất cả, những vấn nạn về tốc độ và khả năng truy cập của Google tại đây. Nhưng để có mặt tại hiện trưòng TQ, chúng tôi phải có giấy phép hoạt động như một nhà cung cấp thông tin Internet (Internet Content Provider, ICP). Điều này dẫn đến một loạt những đòi hỏi ràng buộc phải gạn lọc và tháo gỡ một số đường dẫn đến thông tin được xem là bất hợp pháp ở TQ.
Như thế, chúng tôi phải đối phó với hai chọn lựa căn bản — Một là cứ đứng ngoài TQ, hay hai là có mặt tại TQ — cả hai lựa chọn này đều có hệ quả mâu thuẫn với mục đích chính của công ty Google. Trong quá trình đánh giá hai lựa chọn này chúng tôi đã duyệt lại ba cam kết chủ yếu của Google là:
(a) Thỏa mãn yêu cầu của người dùng,
(b) Phát triển đường truy cập thông tin, và
(c) Thích ứng với điều kiện địa phương
Luận cứ mạnh nhất để không vào TQ đơn giản là Google không nên bước qua lằn ranh tự kiểm duyệt và không nên tích cự tiếp tay đặt để giới hạn cản trở con đường truy cập thông tin. Một cách thật rõ ràng, nếu tiếp tục chấp nhận vấn nạn của Google tại TQ cùng lúc với độ cạnh tranh mãnh liệt tại địa phương, hệ quả tất yếu là thị phần của Google sẽ tiệm cận zero. Không truy cập được Google, ngưòi dùng Internet tại TQ sẽ phải dựa vào các động cơ truy cập thông tin thiếu cam kết chủ yếu của Google là mở rộng tối đa con đường truy cập thông tin — và, dĩ nhiên, họ sẽ thiếu sót rất nhiều phương tiện, những khả năng và đặc trưng chỉ Google mới có để cung ứng.
 |
| Không có Blogger tại TQ |
Sự kiện Google.cn là một sản phẩm mới, bổ sung cho chứ không thay thế Google.com, là điểm chủ yếu trong phần phân tích ở đây. Google.com, bản Hoa ngữ, sẽ hoạt động như cũ, không bị (Google) gạn lọc kết quả cung ứng cho tất cả người dùng Internet khắp nơi trên thế giới. Cùng lúc, tốc độ và mức tinh sảo kỹ thuật của Google.cn sẽ tạo nhiều cơ hội mở rộng đường truy cập thông tin tại TQ.
Chúng tôi cũng đã có những bước xa hơn những tính toán đơn gỉản để mở rộng đường truy cập thông tin. Trước nhất, chúng tôi ý thức được rằng người dùng Internet muốn sự việc phải trong sáng, trung thực khi thông tin bị hạn chế. Thứ nhì, người dùng Internet cũng quan tâm về vấn đề bảo mật thông tin kín và an ninh cá nhân. Sau cùng, người dùng cũng muốn có cạnh tranh và nhiều chọn lựa vì đó là những động cơ thúc đẩy các đối thủ cùng thị trường quan tâm để nâng cấp và làm sản phẩm của mình mỗi ngày một tốt hơn.
Xuyên suốt, trong sáng. Người dùng Internet muốn được thông báo mỗi khi thông tin đã bị lọc ra ngoài kết quả truy cập. Kinh nghiệm của Google qua việc đối phó với luật lệ giới hạn truy cập thông tin tại các quốc gia khác giúp chúng tôi những hiểu biết cốt yếu để Google.cn có thể có những tiết lộ, dù khiêm tốn, nhưng chưa từng có với người dùng Internet tại TQ.
Google đã thiết lập một chính sách toàn cầu kiên định và một cơ chế kỹ thuật để xử lý những thông tin được chính quyền sở tại xem là bất hợp pháp. Một vài quốc gia chúng tôi có hoạt động cũng có luật lệ kiểm soát thông tin. Tại tất cả những quốc gia này, Google có cùng ứng xử. Trước nhất, khi nhận được lệnh toà hay một thông báo pháp lý, chúng tôi lọc những thông tin bất hợp lệ ra ngoài những ấn bản Google địa phương (thí dụ Google.fr cho Pháp). Thứ nhì, chúng tôi thông báo rất rõ cho mọi người dùng Google trên mỗi trang kết quả truy cập những đường dẫn nào đã bị lọc ra ngoài. Những tiết lộ của Google như thế sẽ cho người dùng Internet đủ dữ kiện để quy trách nhiệm cho hệ thống pháp luật địa phương.
 |
| Không có Gmail tại TQ |
Thông tin bí mật và an ninh cá nhân Google cam kết bảo vệ mọi thông tin bí mật và riêng tư của người tiêu thụ. Trước khi phát hành Google.cn, chúng tôi đã duyệt xét lại tất cả những dịch vụ của Google để đánh giá hệ quả trực tiếp nếu những dịch vụ đó được cung ứng ở TQ. Chúng tôi hiểu rất rõ việc mọi thông tin chúng tôi quản lý đều có thể bị đặt dưới quyền tài phán của quốc gia nơi chúng tôi cất giữ cơ sở dữ liệu. Với hiểu biết như thế, chúng tôi đi đến kết luận, ít nhất vào giai đoạn đầu, chỉ để vài máy chủ cho dịch vụ truy cập thông tin tại TQ.
Cạnh tranh và Lựa chọn Người dùng Internet tại TQ, cũng như khắp nơi trên thế giới, muốn có cạnh tranh và nhiều lựa chọn trên thị trường. Không có cạnh tranh, các doanh nghiệp sẽ kém bị thúc đẩy để nâng cấp độ tinh sảo kỹ thuật, kể cả chấp nhận những sáng kiến táo bạo nhiều rủi ro, để cải tiến dịch vụ cho người tiêu dùng. Nếu Google quyết định đứng ngoài thị trường TQ — đồng nghĩa với việc giải toả sức ép rất lớn, trên các doanh nghiệp đối thủ ở thị trường truy cập thông tin địa phương, đang thúc đẩy sáng tạo những thiết bị tối tân hơn để truy cập và xắp xếp thông tin. Rút khỏi thị trường TQ là nhường trận địa lại cho những doanh nghiệp địa phương không có cùng cam kết như Google, và không bị áp lực cạnh tranh để cải tiến dịch vụ vì nhu cầu và quyền lợi của người dùng Internet.
Quyết định: Google đang làm gì tại TQ
(1) Phát hành Google.cn
Chúng mới tung ra thị trường một phiên bản mới của Google có đặt lưới lọc thông tin đáp ứng yêu cầu luật pháp của TQ về thông tin bất hợp pháp.
(2) Tiết lộ kết quả bị gạn lọc
Google.cn sẽ thông báo rõ ràng với người dùng Internet biết bất cứ khi nào những đường dẫn đến nguồn thông tin đã bị lọc ra ngoài bảng kết quả truy cập để đáp ứng yêu cầu luật pháp địa phương. Chúng tôi cho rằng đây là một cải tiến có chiều hướng trong sáng chưa công ty nào khác có được.
(3) Dịch vụ giới hạn
Google.cn gồm có dịch vụ truy cập cơ bản, cùng với dịch vụ cung ứng bản đồ và thông tin về các cơ sở kinh doanh địa phương. Những sản phẩm khác — như Gmail hay Blogger — liên quan đến thông tin riêng và mật của người dùng chúng chỉ trở thành dịch vụ tại TQ khi chúng tôi cảm thấy có khả năng bảo mật và an ninh cá nhân của người dùng những dịch vụ này.
Bước kế tiếp: Hành động Tự nguyện của Công nghiệp
Google ủng hộ và cổ súy ý kiến Công nghiệp Internet cùng nhau định chuẩn những nguyên tắc ứng xử chung cho tất cả các công ty công nghệ thông tin tại các quốc gia giới hạn và kiểm soát đường truy cập thông tin. Cùng với các đồng nghiệp tại các doanh nghiệp Internet hàng đầu, chúng tôi tích cực khai phá tiềm năng của những nguyên tắc chỉ đạo có thể ứng dụng tại tất cả các quốc gia ở đó thông tin Internet bị giới hạn và kiểm soát. Những nguyên tắc chỉ đạo này có thể gồm cả, thí dụ, tiết lộ với người dùng Internet, bảo mật thông tin riêng và kín của người dùng, báo cáo định kỳ về những phương án đáp lại những giới hạn vì luật lệ của chính phủ địa phương.
Bước kế tiếp: Hành động của Chính phủ Hoa Kỳ
Chính phủ Hoa Kỳ có vai trò và trách nhiệm đóng góp với công cuộc phát triển tự do ngôn luận. Thí dụ, Bộ Ngoại giao và Bộ Thương Mại cùng Văn phòng Đại diện Thương Mại nên tiếp tục đưa vấn đề kiểm duyệt thành tâm điểm trong mọi nghị trình đàm phán thương mại song phương và đa phương.
Hơn nữa, chính phủ Hoa Kỳ có thể tìm mọi cách bảo vệ mức tiến và tầm ảnh hưởng của nền công nghiệp thông tin Internet của chúng ta bằng cách tháo gỡ những rào cản phát triển của chúng ở đầu mọi nghị trình thương mại. Có thể mang tiếng là quá đơn giản hoá vấn đề, (chúng tôi đề nghị) Hoa Kỳ nên xem kiểm duyệt là một rào cản thương mại, và đặt vấn đề này tại tất cả mọi diễn đàn thích hợp.
Copyright © 2006 DCVOnline
Nguồn: Testimony: The Internet in China, 2/15/2006 09:50:00 AM
Posted by Karen Wickre, Google Blog team
Chú thích:
(1) “China Online Search Market Survey Report,” China Network Information Center (CNNIC) (August 2005) (“CNNIC Search Engine Study”).
(2) Guo Liang, “Surveying Internet Usage and Impact in Five Chinese Cities,” Research Center for Social Development, Chinese Academy of Social Sciences (November 2005) (“the CASS Internet Survey”), at iii. The CASS Internet Survey is a statistically rigorous survey of Internet users in Beijing, Shanghai, Guangzhou, Chengdu, and Changsha.
(3) Id.
(4) Id., at iv.
(5) “15th Statistic Survey Report on the Internet Development in China,” China Network Information Center (CNNIC) (2005).
(6) From statistics published by China’s Ministry of Information Industry.
(7) CASS Internet Survey., at iv-ix, 93-100.
(8) Id. at 100.
(9) CNNIC Search Engine Study
